Mất tập trung khi lái xe là một trong những nguyên nhân phổ biến gây nên những vụ tai nạn thương tâm không đáng có. Điều này hoàn toàn có thể khắc phục nếu bạn trang bị cho bản thân những giải pháp phù hợp. Bài viết này, Xalo.vn sẽ chia sẻ tới bạn đọc những yếu tố gây mất tập trung khi tham gia giao thông cùng những giải pháp khắc phục tình trạng này hiệu quả.
3 loại mất tập trung khi lái xe bạn cần biết
Phần lớn, các vụ tai nạn giao thông xảy ra ngày nay thường bắt nguồn từ sự mất tập trung của người lái khi đang điều khiển xe. Các yếu tố gây mất tập trung khi lái xe thường được phân loại thành ba loại chính:
- Xao nhãng tâm lý: Điều này xảy ra khi người lái dành thời gian suy nghĩ về những vấn đề không liên quan đến việc điều khiển xe. Việc nói chuyện với hành khách, nghe nhạc hoặc đài phát thanh có thể làm xao lạc tâm lý của người lái, đặc biệt điều này sẽ dẫn đến xao nhãng khác..
- Xao nhãng thị giác: Người lái quan sát những thứ không liên quan đến việc lái xe, như việc ngắm cảnh, chú ý đến người khác hoặc sự việc xảy ra xung quanh, hoặc thậm chí nhìn điện thoại trong khi lái xe. Hành vi này làm giảm tầm quan sát của người lái và làm tăng rủi ro tai nạn, khiến họ mất tập trung vào việc điều khiển xe đúng cách.
- Xao nhãng thao tác tay: Điều này thường xảy ra khi người lái sử dụng một hoặc cả hai tay để thực hiện các công việc khác trong khi đang lái xe. Việc sử dụng điện thoại, điều chỉnh màn hình, thậm chí làm đẹp có thể dẫn đến mất tập trung tay khi điều khiển xe, đồng thời giảm khả năng xử lý tình huống khi có sự cố đột ngột xuất hiện.
Những yếu tố gây mất tập trung khi bạn lái xe
Để có thể kiểm soát được tình hình, người lái xe cần hiểu rõ một số những yếu tố gây mất tập trung trong khi lái xe. Dưới đây là 7 yếu tố gây mất tập trung mà người điều khiển xe ô tô có thể gặp phải khi tham gia giao thông:
Buồn ngủ
Trạng thái buồn ngủ là một yếu tố gây mất tập trung thường gặp khi lái xe và đồng thời là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vụ va chạm giao thông nghiêm trọng. Theo Cơ quan An toàn Giao thông Cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA), năm 2020 có hơn 600 người thiệt mạng trong các tai nạn giao thông tại Mỹ với nguyên nhân chính là do người lái buồn ngủ khi đang lái xe.
Suy nghĩ các vấn đề không liên quan
Một nghiên cứu thực hiện tại Mỹ đã tiết lộ rằng đến 62% các vụ va chạm xảy ra do người lái suy nghĩ về những vấn đề không liên quan khi đang điều khiển xe. Tỷ lệ này cao gấp năm lần so với trường hợp người lái đang sử dụng điện thoại hoặc nhắn tin khi lái xe.
Suy nghĩ về các vấn đề không liên quan đến lái xe có thể dẫn đến những sự cố nghiêm trọng. Khi tâm trí người lái không tập trung, khả năng chú ý giảm sút và hạn chế trong việc nhận biết kịp thời các tình huống trên đường.
Sử dụng rượu bia hay các chất kích thích chứa cồn
Sử dụng rượu bia hoặc chất kích thích là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ tai nạn giao thông. Theo báo cáo từ Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ (NHTSA) cho biết khoảng 30% tổng số ca tử vong do va chạm giao thông năm 2020 ở Hoa Kỳ liên quan đến việc người lái xe ảnh hưởng bởi rượu, dẫn đến 11,654 người mất mạng.
Rượu bia và chất kích thích ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng não, bao gồm khả năng tư duy, suy luận và phối hợp cơ bắp. Hậu quả của việc lái xe trong tình trạng say rượu không chỉ làm suy giảm khả năng vận hành phương tiện mà còn dẫn đến các tai nạn giao thông nghiêm trọng.
Dùng điện thoại
Khoảng 25% số vụ va chạm xe ô tô tại Hoa Kỳ được xác định là có liên quan đến việc sử dụng điện thoại khi lái xe. Điện thoại là một trong những vật gây mất tập trung do liên tục nhận thông báo từ tin nhắn, mạng xã hội và các ứng dụng khác.
Hành động sử dụng điện thoại khi lái xe khiến người lái dễ bị xao lạc, làm giảm sự chú ý đối với tình hình giao thông xung quanh. Điều này tạo ra một tình huống nguy hiểm, khiến chủ xe không thể phản ứng kịp thời trước nguy cơ va chạm sắp xảy ra.
Nói chuyện với khách trên xe
Người lái thường gặp khó khăn khi cố gắng giữ cho không gian trên xe im lặng và không tương tác với hành khách. Điều này đặc biệt phổ biến trong ngành dịch vụ vận tải hành khách để cố tránh tình trạng im lặng quá mức.
Tuy nhiên, nếu nói chuyện với hành khách trên xe, người lái có thể bị phân tâm do bộ não phải xử lý quá nhiều thông tin cùng một lúc. Điều này có thể dẫn đến sự mất tập trung, gây xao nhãng và khiến người lái khó lòng duy trì kiểm soát đối với các tình huống giao thông bất ngờ xảy ra. Nếu người lái quay lại tương tác với hành khách ở phía sau, tình hình có thể trở nên nguy hiểm hơn.
Ăn uống ngay trên xe
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn uống trong khi lái xe ô tô có thể gia tăng nguy cơ tử vong lên đến 80%. Việc ăn uống trên xe, đặc biệt là khi đang giữ vô-lăng, tạo ra những yếu tố gây xao nhãng khác. Việc cầm thức ăn, tập trung và phải nhìn xuống để nhìn đồ ăn có thể làm mất tập trung đối với người lái, khiến cho họ khó nhận biết được các tình huống xảy ra trên đường và xử lý kịp thời.
Điều chỉnh âm thanh hoặc nhiệt độ điều hoà
Việc điều chỉnh các chức năng trên hệ thống điều hòa ô tô, chọn bài hát hoặc danh sách phát, điều chỉnh kênh radio và tăng giảm âm lượng đôi khi buộc người lái phải dừng mắt khỏi vô-lăng. Trong những giây ngắn ngủi đó, nếu xuất hiện người đi bộ hoặc phương tiện khác xen ngang, người lái có thể không kịp thời nhận biết tình hình và phản ứng. Điều này tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng cho cả người lái và các phương tiện khác tham gia giao thông.
Những giải pháp khắc phục tình trạng mất tập trung khi lái xe
Để khắc phục sự mất tập trung khi lái xe và tránh những hậu quả nguy hiểm đi kèm, ngày nay các nhà sản xuất ô tô liên tục phát triển và trang bị nhiều công nghệ an toàn tiên tiến như: hệ thống cảnh báo mất tập trung (Attention Assist), cảnh báo chệch làn đường, hỗ trợ giữ làn đường, cảnh báo va chạm phía trước cùng với nhiều hệ thống khác.
Dù có sự hiện đại đến đâu, người lái vẫn là yếu tố quyết định. Để bảo vệ bản thân, người lái cần tạo thói quen tập trung khi lái xe, hạn chế sử dụng điện thoại di động và tránh việc thực hiện các hành động gây xao nhãng khi lái xe. Nếu cảm thấy buồn ngủ, tâm trạng không tốt hoặc cần ăn uống, việc tạm dừng hành trình.
Để tránh xao nhãng và mất tập trung khi lái xe, có thể áp dụng 5 nguyên tắc lái xe an toàn từ Smith System được biết đến với câu “All Good Kids Love Milk” (Mọi đứa trẻ ngoan đều thích sữa):
A – Aim high in steering – Nhìn xa về phía trước: Giữ tầm nhìn xa để nhanh chóng nhận biết và xử lý tình huống bất ngờ, không nên chỉ nhìn mỗi phần phía trước xe.
G – Get the big picture – Quan sát bao quát: Cố gắng giữ góc nhìn tổng thể để dự đoán tình huống và nguy hiểm có thể xảy ra.
K – Keep your eyes moving – Quan sát linh hoạt: Theo dõi cả hai bên hông xe qua gương chiếu hậu để kiểm soát, phát hiện và xử lý kịp thời các tình huống không may xảy ra.
L – Leave yourself an out – Để lại khoảng thoát: Giữ khoảng cách an toàn đối với các xe xung quanh cũng như trước sau để có đủ không gian và thời gian xử lý sự cố.
M – Make sure they see you – Luôn đảm bảo người khác thấy bạn: Sử dụng đèn tín hiệu và còi xe để thông báo vị trí của bạn đối với xe khác trong các tình huống như vượt, chuyển hướng, rẽ hay nhập làn đường.
Hy vọng với những chia sẻ của Xalo.vn về những yếu tố gây mất tập trung khi lái xe cũng như những giải pháp khắc phục tình trạng này hiệu quả. Lái xe không chỉ lên xe và lái, mà bạn cần có trách nhiệm bảo vệ sự an toàn của bản thân và người khác khi tham gia giao thông.